Hoe maak je natuur inclusieve landbouw interessant voor private investeerders?

“Dat is een mooi aanbod, maar wie bent u eigenlijk?“ 

Ons telefoongesprek stokt even. 

Ik snap de voorzichtigheid van de voorzitter. Het is een hele puzzel voor Coöperatie Binnenveldse Hooilanden om de aankoop van de natuurgronden te realiseren. En dan belt onverwacht een onbekende dame, die de mogelijkheid van particuliere financiering aanbiedt voor het gehele bedrag.

Waarom was de aankoop van deze grond zo interessant voor private investeerders?

Voor onze pilot: ‘Impact investeren in natuur inclusieve landbouw’, zochten we twee projecten. Dit project werd me al snel aanbevolen door een ‘collega’ binnen de provincie. Een ideale casus. Voor de aankoop van de 50 hectare werd een financiering gezocht van 600K. Het plan was aankoop gereed. Er lag een goed onderbouwd natuurplan onder, als onderdeel van de 280 hectare nieuwe natuur in de Binnenveldse Hooilanden. De aanvragers hadden zich toen al goed georganiseerd in een coöperatie. Zij bestaat uit zeven enthousiaste boeren en een gemotiveerd onafhankelijk bestuur.

Hoe kozen deze boeren hun organisatievorm?

Deze groep boeren wilde 50 hectare kopen van de provincie om samen met andere partijen te werken aan een gezond, duurzaam en levendig natuurgebied waar natuurbeheer door lokale agrariërs, biodiversiteit en liefde voor de natuur centraal staan. 
Ze deden onderzoek naar de meest geschikte structuur om de doelstellingen waar te kunnen maken. De coöperatie wilde het toezicht op de ontwikkeling hebben en de subsidies kunnen aanvragen. Dit is van invloed op de pachtovereenkomsten. Ook de interne besluitvorming en het draagvlak in gebied speelde een rol. Meer informatie over de Coöperatie Binnenveldse Hooilanden vind je hier >> 

Welke financieringsvormen onderzochten zij?

De uitdaging: De 50 hectare zou zes ton kosten. De grondprijs was al afgewaardeerd naar natuur. Toch was het bedrag echt te groot voor de zeven boeren. De bank was niet bereid zijn het volledige bedrag te financieren. De provincie kwam ook niet in aanmerking. Die was in dit geval immers de verkopende partij. Crowdfunding leek niet heel waarschijnlijk, omdat een ander deel van het gebied al verworven was door burgers met crowdfunding. De coöperatie had beperkt zicht op wat private financiering zou kunnen betekenen.

Wat komt er kijken bij private financiering?

Binnen de private financiering zijn nog verschillende vormen mogelijk. Onze werkwijze gaat via de aankoop van grond door de particuliere investeerder met een investering vanaf 500K, die verpacht tegen een maatschappelijk rendement van 1-1,5% in een langdurige overeenkomst van 26 jaar. Bij 26 jaar kan gekozen worden voor erfpacht en de prijs onderling bepaald worden. In deze werkwijze komt voor de investeerder de maatschappelijke impact boven het financieel rendement. Hij/zij voelt persoonlijke betrokkenheid bij het gebied en wil zijn/haar bijdrage graag zichtbaar kunnen herkennen in het veld.
Het bestuur van de coöperatie verkende zelf met derden andere mogelijkheden met private financiers. Verstrekt hij een lening of koopt hij de grond en verpacht deze aan de coöperatie? Hoe organiseren we de verhouding tussen de private financier en de coöperatie? En kunnen we private financiering organiseren binnen onze deadline?

Hoe heeft de coöperatie de aankoop gefinancierd?

De aankoop van grond is niet gerealiseerd binnen onze pilot. De coöperatie had een deadline voor de aankoop oa vanwege aan te vragen subsidies. Door corona vertraagde de contacten met de private investeerders en kon de coöperatie niet langer wachten.
Gelukkig hebben ze toch de aankoop kunnen doen door 11% eigen bijdrage van de aangesloten boeren, bijna 40% door een lening van een private financier uit hun eigen netwerk, en de rest door een lening van de bank, in twee termijnen. De provincie heeft voor een deel van het bedrag (ongeveer 20%) uitstel van betaling voor 5 jaar gegeven.
Zelf aankopen met lenen had ook de voorkeur, omdat de boeren graag eigenaar wilden worden van het gebied. De (erf)pacht van een private financier die de grond koopt, was voor hen een tweede keus voor het geval dat een lening niet zou lukken. Ook het proces van SNL subsidies aanvragen loopt soepeler wanneer de Coöperatie zelf eigenaar is.  

Wat leerden we uit onze pilot?

• Belangrijkste lering is het belang van timing en persoonlijk contact. Het plan moet koopklaar zijn, als de financierder koopklaar is. Het proces aan beide kanten is niet gemakkelijk in de tijd passend te krijgen, zo bleek uit onze pilot. De corona pandemie bemoeilijkte de benodigde persoonlijke contacten aan de kant van de investeerders.
• De 2e lering betreft de mate van planuitwerking. Het plan van de coöperatie was koopklaar met een stevig onderliggend plan. Onze 2e casus heeft vergelijkbare ambities, maar kon hun plan nog niet voldoende uitwerken naar concrete financieringsvragen. Voor deze casus was er al wel een private investeerder, die een maatschappelijk investeringsproject zocht in deze regio.
• De 3e lering is dat er in ons werkveld nog weinig bekendheid en ervaring is met private investering. Deels logisch omdat de potentiële investeerders hun wensen vooraf niet aan de grote klok willen hangen. Daardoor merkte we, ondanks de gunstige voorwaarden, in eerste instantie terughoudendheid bij het bestuur, vanwege de mogelijke invloed op het gebied van een private investeerder. Bovendien zijn de meeste boeren toch liefst zelf eigenaar van hun grond.

Zelf aan de slag met private investeerders?

In onze samenwerking verbinden we boeren die extra grond nodig hebben voor natuur inclusieve landbouw aan particuliere investeerders. Deze private investeerders kopen de benodigde gronden en verpachten deze voor een maatschappelijk rendement. Onze inzet is de persoonlijke betrokkenheid van de individuele investeerder bij het project of gebied.

Aanvraagformulier

Wil je in aanmerking komen voor deze vorm van financiering? En ontdekken of het past bij jouw project? Dan kan je beginnen met een eenvoudige format in te vullen, dat je hier kan downloaden. Als je project past en de aanvraag duidelijk is, komt het in het portfolio van vZB Consultancy voor private investeerders in natuur inclusieve landbouw.

Pilot in het kader van Deltaplan Biodiversiteitsherstel
In 2019 en 2020 hebben vZB Consultancy en Zin in Buiten samen deze pilot gedaan voor private financiering van natuur inclusieve landbouw. vZB Consultancy verbindt financierders met een project. Zin in Buiten ondersteunt zo nodig de projecten om het plan inhoudelijk op orde en koopklaar te maken. Beide partijen zijn supporter van het Deltaplan voor Biodiversiteit. 
Ons gemeenschappelijk doel is een bijdrage te leveren aan duurzaam biodiversiteit herstel in landbouwgebieden. We willen regio gebonden impact investeringen voor lange termijn in natuur inclusieve landbouw organiseren, tegen maatschappelijk rendement en op maat georganiseerd. En vooral willen we voldoende ruimte en tijd voor de landbouwer om herstel van bodem en landschap te realiseren.
De werkwijze gaat via de aankoop van grond door de particuliere investeerder met een investering vanaf 500K, die verpacht tegen een maatschappelijk rendement van 1-1,5% in een langdurige overeenkomst van minimaal 26 jaar.